Afgelopen maart is het twee jaar geleden dat hij overleed na een lang ziekbed. Hij was nog geen vijftig, haar lieve echtgenoot en vader van drie opgroeiende kinderen. Tijdens zijn ziekbed en vooral in de laatste levensfase werden hij en zijn gezin intensief begeleidt door de huisarts. Bijna wekelijks kwam de huisarts langs, nam alle tijd voor hem. Maar ook zij, zijn vrouw voelde een warme en vooral professionele betrokkenheid. De huisarts nam de tijd om het stervensproces goed te begeleiden en had ook oog voor haar; “sliep ze wel goed?”, ” trok ze het allemaal?”, “hoe ging het met de kinderen?”
Om het lijden te verzachten werd samen met de huisarts besloten tot palliatieve sedatie. Hij nam afscheidt, een laatste lievelingsmaaltijd, z’n familie kwam langs en dit voelde goed. Als het zo ook was geëindigd dan was het afscheidt misschien minder zwaar geweest en was het mogelijk dat zij er niet zo lang last van gehad zou hebben.
Want het werd een strijdt, de sedatie was niet diep genoeg. Meerdere keren leek hij angstig, onrustig en moest zij hem tegenhouden omdat hij het bed uit wilde. Tot haar grote verdriet, overleed hij terwijl zij de thuiszorg probeerde te bellen omdat de onrust van hem te groot werd.
Na zijn overlijden volgde een fase van afscheid nemen die overschaduwd werd door het covid virus. Alles wat ze samen hadden voorbereid kon niet doorgaan want maatregelen zorgden ervoor dat alles aangepast moest worden.
Dat dit virus lange tijd na zijn overlijden parten bleef spelen in hoe zij samen met haar kinderen met het gemis van hem heeft moeten omgaan, had ze nooit kunnen vermoeden. Ze heeft zich alleen gevoeld. Er kwam gewoonweg niemand. Bijvoorbeeld de huisarts. Direct na het overlijden heeft ze een gesprek gehad over hoe het levenseinde van haar echtgenoot was verlopen. En waarin zij gesproken heeft over wat haar zo’n verdriet heeft gedaan. Er zou een vervolg gesprek volgen, ze moest contact opnemen voor een afspraak
Maar dat is nu juist zo lastig als je rouwt, als je verdriet hebt, als je alle verantwoordelijkheid voelt voor je kinderen en het besef dat jij dit wilt doen slagen voor jouw overleden echtgenoot.
Enig contact met de huisarts bleef uit, problemen die ze ervoer met haar kinderen loste ze zelf op. Maar ze vraagt zich nog dikwijls af…..zou het niet beter zijn geweest als de huisarts of iemand die betrokken was vanuit de huisartsenpraktijk, contact had gehouden met hun als gezin. Het lukte haar, het lukte de kinderen! Dat kan ze nu wel zeggen.
Maar ze is er van overtuigd dat als de huisarts of een andere betrokken professional het contact, op wat voor manier had behouden. Waren er problemen ontstaan dan had hier op tijd op ingespeeld kunnen worden, om erger te voorkomen. En had zij zich als alleenstaande moeder in die periode mogelijk niet zo alleen en aan haar lot overgelaten gevoeld.
